Onze partnerlanden

Pays Action

De context

DE PANDEMIE IN LATIJNS-AMERIKA

De pandemie heeft rampzalige gevolgen gehad in heel Latijns-Amerika: miljoenen banen zijn verloren gegaan, het weefsel van kmo’s moest opnieuw opgebouwd worden en er zijn wetten en decreten gestemd om werktijden flexibeler te maken en mensen zonder vergoeding te ontslaan. De pandemie heeft de vrouwenrechten met minstens tien jaar teruggedraaid. Huiselijk geweld tegen vrouwen en kinderen is toegenomen. Vrouwenmoorden schoten de hoogte in. De repressie door de staat, het leger en de politie is toegenomen en groepen die banden hebben met de staat, grootgrondbezitters en multinationals, zoals paramilitairen, kregen meer voet aan de grond, net als de drugskartels en maffiabendes. Het gezondheidssysteem in de meeste Latijns-Amerikaanse landen weerspiegelt het ongelijke karakter van deze landen: openbare ziekenhuizen zijn schaars in aantal en slecht uitgerust. En het aantal bedden op de intensieve zorgafdeling is soms belachelijk laag (Costa Rica: 100 bedden), om nog maar te zwijgen van de verlaten plattelandsgebieden. Peru tekende meer dan 200.000 doden op, Colombia meer dan 100.000. Toen de ziekenhuizen zonder zuurstof kwamen te zitten, gingen sommige gezinnen schulden aan en verkochten ze hun woning om zuurstofballonnen en medicijnen te kunnen kopen op de zwarte markt.

De vakbonden hebben duizenden leden verloren. Hun economie werd zwaar getroffen. En zoals overal hebben ze de uitdaging moeten aangaan om virtueel te werken en hun communicatie op te voeren. En sommige vakbonden, vooral in de regio’s, hadden te kampen met een tekort aan computer- en internetfaciliteiten.

Tegelijkertijd moesten ze doorgaan met het verdedigen van de werknemersrechten, die tijdens de lockdown meer dan ooit onder vuur lagen, terwijl de vakbonden tegelijkertijd hun infrastructuur moesten aanpassen, wat extra kosten met zich meebracht, om nog maar te zwijgen van het toegenomen aantal processen en rechtszaken bij de arbeidsrechtbank of het ministerie van Arbeid.

COLOMBIA

• Werkloosheidsgraad 15,8 % in september 2020, 10,2 % in 2019, goed voor een stijging van 5,6 %.
• Economisch niet-actieve bevolking 16,9 miljoen mensen in juni 2020, een stijging van 2,6 miljoen ten opzichte van 2019.
• De Colombiaanse regering heeft geen maatregelen getroffen om de gevolgen van de crisis op de productie en sociale activiteit aan te pakken, en staat alleen de werkgevers toe om de werktijden te versoepelen, werknemers te dwingen om vervroegd verlof te nemen, het loon te verlagen of extralegale betalingen te schrappen.
• De uitvoering van de vredesakkoorden die vijf jaar geleden werden ondertekend, verloopt erg traag.
• Er is meer geweld: moordpartijen op voormalige FARC-strijders, jonge “rebellen”, moorden op en verdwijningen van vakbondsleden, mensenrechten- en milieuactivisten, vrouwen en tegenstanders van de regering, zoals gebeurde tijdens de staking die in april 2020 begon.
• De vakcentrales oefenen druk uit op de regering, eisen maatregelen en roepen op tot dialoog. Maar de regering onderhandelt niet en gaat ook niet in dialoog.

ECUADOR

• In 2019 leefde 25 % van de bevolking in armoede.
• Werkloosheidsgraad van 15,7 % bij vrouwen, 11,6 % bij mannen.
• De werkgevers hebben − met de steun van de regering − getracht om:
  • alle grondwettelijke en wettelijke regels ter bescherming van werknemers af te schaffen;
  • het contract over te laten aan een akkoord tussen de partijen en niet te onderwerpen aan de wettelijke regelgeving;
  • de proeftijd voor werknemers met drie jaar te verlengen;
  • ontslagvergoedingen af te schaffen;
  • flexibele werktijden, werktijden zonder overwerk en loonsverlagingen toe te passen.
• Er wordt een belasting op arbeid geheven, hoewel het basisloon nu al niet volstaat om alle huishoudelijke uitgaven te dekken.

EL SALVADOR

• Armoedecijfer 55,7 %, waarvan 71,7 % in de landbouwsector en 19,4 % in extreme armoede.
• Sterke daling van de economische activiteit in 2020.
• Stijging van de werkloosheid, precaire tewerkstelling en armoede in het land.
• Voor de pandemie bedroeg de werkeloosheid in het land 5,7 %. De werkloosheidsgraad ligt hoger voor mannen dan voor vrouwen (respectievelijk 7 % en 5,4 %), in tegenstelling tot de rest van Centraal-Amerika.
• Jongeren worden het zwaarst getroffen door werkloosheid: van het totaal aantal werklozen in het land behoort ongeveer 40,1 % tot de leeftijdsgroep 15-24 jaar. Bij jongeren lag de werkloosheidsgraad op 13,4 %, vergeleken met 6,3 % voor de totale beroepsbevolking (IAO, 2020).
• Er zijn verscheidene schendingen van de arbeidsrechten: 364 werkplekken zouden de arbeidsrechten hebben geschonden.
• Verdeling van de tewerkstelling in El Salvador: 44,5 % is tewerkgesteld in loondienst, 38,4 % is zelfstandige en 3,3 % is tewerkgesteld in huishoudelijk werk. 55,7 % is werkzaam in de informele sector.

HONDURAS

• Heeft 26 internationale verdragen geratificeerd, maar leeft er maar weinig na. Ontvangt internationale berispingen, onder andere van de IAO, voor het geweld tegen vakbonden, de moorden op vakbondsleden en inheemse volkeren, het niet naleven van de regels op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk en de arbeidsinspectie, … met name in de vrijhandelszones.
• Noodzaak om het wetgevend kader te hervormen, met name het arbeidswetboek en het strafwetboek, ter eerbiediging van de internationale verdragen.
• Reglement/verordening goedgekeurd voor de werking van het Comité voor conflictpreventie van de IAO (MEPCOIT)

PANAMA

• Werkloosheidsgraad: in augustus 2020 5,8 % bij mannen, 8,8 % bij vrouwen.
• Informele sector: 44 % in augustus 2019, prognose voor 2020, door de pandemie: 55 %.
• Werkgevers gebruiken de pandemie als excuus om de rechten van werkne(e)m(st)ers niet te respecteren: onbetaalde overuren, uitbestede contracten, …
• Multinationals schenden de vakbondsvrijheid en ontslaan vakbondsleiders.

DE DOMINICAANSE REPUBLIEK

• Werkloosheidsgraad: 6 %, 4,2 % mannen en 8,9 % vrouwen.
• Tewerkstellingsgraad: 56,7 %, 71,1 % mannen en 43,4 % vrouwen.
• Informele sector: 54,5 %, 57,6 % mannen en 49,5 % vrouwen.
• Wetgevende hervormingen: werk, sociale bescherming.
• TUCA dringt aan op het heractiveren van de vakbondstafel van het land om voorstellen te doen en de vakbeweging te versterken bij het vinden van antwoorden op de huidige problemen.

Partners

• CUT – Central Unitaria de los trabajadores de Colombia (Colombia)
• CTC – Confederación de Trabajadores de Colombia (Colombia)
• CEDOCUT – Confederación Ecuatoriana de Organizaciones Clasista Unitarias de trabajadores (Equador)
• CSTS – Confederación sindical de trabajadores salvadoreños (El Salvador)
• CATS – Confederación Autónoma de trabajadoras y trabajadores salvadoreños (El Salvador)
• CUTH – Confederación Unitaria de Trabajadores de Honduras (Honduras)
• CTRRP – Confederación de Trabajadores de la República de Panamá (Panama)
• CONUSI – Confederación Nacional de Unidad Sindical Independiente (Panama)
• CS – Convergencia Sindical (Panama)
• CASC – Confederación Autónoma de Sindicato Clasista (Dominicaanse Republiek)
• CNTD – Confederación Nacional de Trabajadores Dominicanos (Dominicaanse Republiek)
• CNUS – Confederación Nacional Unidad Sindical (Dominicaanse Republiek)

Samenvatting van de beweegredenen voor interventie (geografische/sectorale scope, strategieën, doelstellingen, partnerschap, mogelijke synergieën)

Geografie: Latijns-Amerika, waarbij wordt toegespitst op 6 landen: Colombia, Ecuador, El Salvador, Honduras, Panama en de Dominicaanse Republiek

Sectoraal: Interprofessioneel

Strategieën: TUCA adviseert aangesloten vakbondscentrales over de wetgeving omtrent jeugdwerkgelegenheid, werkt met hen samen om jongeren bewust te maken van het belang van lidmaatschap en organiseert virtuele en fysieke syndicale vormingen.

Doelstelling: Jonge Latijns-Amerikaanse werknemers en werkneemsters helpen mee om TUCA en de aangesloten vakbonden te versterken. Om dit te doen, moeten ze zich eerst identificeren als een onderdeel van de “werkende” klasse, de klasse van wie van zijn of haar werk leeft. Ze leren hun rechten op een georganiseerde manier te verdedigen.

Hoe?

Deze jonge Latijns-Amerikaanse vakbondsleden zijn actief betrokken bij de activiteiten van het project: ze nemen deel aan de keuze van de te organiseren activiteiten en aan de planning, implementatie en uitvoering ervan. Ze zijn ook betrokken bij het politieke leven van de sectorale en intersectorale vakbonden.

Dit project is ook bedoeld om jonge Latijns-Amerikaanse werknemers en werkneemsters die geen lid zijn van een vakbond warm te maken voor het vakbondsleven, door hen aan te moedigen om deel te nemen aan acties en mobilisaties. Op deze manier vertegenwoordigen ze hun collega’s en vrienden en verdedigen ze hun rechten terwijl ze (nog) geen vakbondsleden zijn.

Tegelijkertijd zal er worden samengewerkt met de vakbonden die aangesloten zijn bij TUCA, om ervoor te zorgen dat de leiders het belang van jongerenparticipatie inzien en jongeren betrekken bij vakbondsacties.

De genderfocus is aanwezig in het hele project, of het nu gaat om de pariteit van de mensen die deelnemen aan activiteiten en vormingen, of in de inhoud van al het bewustmakings- en vormingsmateriaal.

Met wie?

TUCA werkt samen met ISVI op dit project, maar heeft het ABVV als partner en rekent op de steun van ABVV Jongeren.

ABVV Jongeren zal samen met TUCA thema’s uitwerken, zoals de platformeconomie. Andere thema’s zullen bepaald worden in het licht van de politieke, economische, sociale en syndicale actualiteit.

Synergieën: Dit is een regionaal project. In elk land werken sectoroverkoepelende vakbonden samen − of worden ze uitgenodigd om samen te werken − met maatschappelijke organisaties: ngo’s, verscheidene mensenrechten- of milieuverenigingen, feministische bewegingen, LGBTQ+, inheemse organisaties, enz.

De TUCA, het ISVI en het ABVV organiseren eveneens activiteiten met het EVV en het IVV, maar ook met de Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) en SOLIDAR, zoals seminaries, conferenties, ….

Er bestaan ook bruggen tussen verschillende ISVI-projecten, zoals het “jongerenproject” van CUT Colombia en het Vlaams ABVV, of het project “Decent Work” met het ACV over genderkwesties of de strijd voor C190.

Samenvatting van de belangrijkste activiteiten

• Interne en externe vorming
• Interne en externe sensibilisering
• Conferenties-debatten